Balin pojawia się w Hobbicie, a jego późniejsze losy zostają przedstawione we Władcy Pierścieni. Pewne informacje na jego temat znajdują się też w Dodatkach do trzeciego tomu tej powieści.
Krasnolud z królewskiego rodu Durina. Urodzony w 2763 roku Trzeciej Ery zginął 10 grudnia 2994 roku Trzeciej Ery. Przez krótki czas, zaledwie pięć lat (od 2989 do 2994 roku), władał starożytna siedzibą krasnoludów, Morią.
Był starszym synem Fundina i bratem Dwalina.
Młodość i wygnanie z Ereboru
Urodził się i wychował w Ereborze. Udało mu się przeżyć napaść smoka Smauga (2770 rok). Następnie tułał się, wraz z grupą krasnoludów pod wodza Thróra, po całym Środziemiu, aż osiedlili się w Dunlandzie. Być może brał udział w wojnie z orkami (2793 – 2799). Od 2802 roku mieszkał w Ered Luin, gdzie osiedlili się jego współplemieńcy.
Wyprawy do Samotnej Góry
Balin był krewnym i bliskim towarzyszem królów plemienia Durina, Thráina II i Thorina Dębowej Tarczy. Brał udział w tragicznej wyprawie Thráina do Ereboru (2841 – 2845), która zakończyła się niepowodzeniem i zaginięciem monarchy.
W 2941 roku wyruszył ponownie do Samotnej Góry, tym razem wraz z Thorinem i jego towarzyszami[3]. Właśnie podczas tej wyprawy poznał i szczególnie zaprzyjaźnił się z hobbitem Bilbem Bagginsem. Tak jak wszyscy towarzysze Thorina walczył w Bitwie Pięciu Armii. W odnowionym Królestwie pod Górą zajmował niewątpliwie wysoką pozycję. Odwiedził Bilba w Shire w 2949 roku i być może czynił to później.
Wyprawa do Morii i śmierć
W 2989 roku, ulegając sugestiom licznych współplemieńców, Balin stanął na czele znacznej grupy krasnoludów, którzy ruszyli do Morii. Pragnął na nowo zasiedlić siedzibę przodków i odnaleźć ostatni z Siedmiu Pierścieni. Początkowo odnosił sukcesy – wyparł orków z kopalni i rozpoczął tam intensywne prace. Przybrał też tytuł Władcy Morii. Piastował jednak tę godność tylko pięć lat. Balin zginął podczas przechadzki nad Jeziorem Zwierciadlanym, przeszyty strzałą z łuku orka. Pochowano go w sali Mazarbul, która była jego główną kwaterą. Towarzysze Balina, wśród nich Ori, wkrótce potem ponieśli śmierć, wybici przez orków. Nikt z nich nie zdołał uciec i przekazać wieść do Samotnej Góry, tak więc przez następne lata tamtejsi mieszkańcy nie wiedzieli co dokładnie stało się z uczestnikami wyprawy do Morii.
Tajemnica ta została wyjaśniona dopiero w trakcie Wojny o Pierścień. Wówczas to członkowie Drużyny Pierścienia, wędrując przez Morię, trafili do sali Mazarbul i odkryli grobowiec Balina (15 stycznia 3019 roku)[4]. Z zapisek odnalezionej tam Księgi Mazarbul poznali też jego tragiczne losy.
Imię
Imię Balin (bálinn), użyte przez Tolkiena w jego tekstach, pochodzi ze staronordyckiego i znaczy w tym języku płonący
